آیا اپلای و ادامه تحصیل به صورت رایگان امکان پذیر است؟
چگونه می توانم یک پذیرش تحصیلی رایگان داشته باشم
تا بتوانم بدون پرداخت هزینه در کشورهای خارج از ایران ادامه تحصیل بدهم؟
موضوع هزینه های تحصیل یکی از کلیدی ترین دغدغه های دانشجویانی است که علاقه مندند برای ادامه تحصیل به کشورهای آمریکایی و اروپایی بروند. خیلی از دانشجویان، علیرغم داشتن رزومه و شرایط تحصیلی مناسب، تنها در صورتی می توانند اقدام به اپلای کنند که هزینه های تحصیل شان به حداقل برسد یا به طور کلی حذف شود. اما چطور می توانیم در دانشگاه های خارجی به صورت رایگان تحصیل کنیم؟
اولین نکته ای که لازم است در این مورد مد نظر داشته باشیم این است که امکان ادامه تحصیل رایگان، تقریبا در تمامی کشورهای بزرگ و شناخته شده دنیا که هدف تحصیل دانشجویان بین المللی هستند وجود دارد. به عبارت دیگر، با اینکه ساختار و شیوه تحصیل در کشورهای مختلف تا حد زیادی متفاوت است و هر کشوری قوانین و دستورالعمل های خاص خودش را درباره پذیرش تحصیلی دانشجویان بین المللی دارد، اما در همه این کشورها یک امکان ویژه برای دانشجویان متقاضی تحصیل رایگان در نظر گرفته شده است؛ اما مساله مهم این است که دسترسی به این امکان خاص تا چه اندازه راحت یا دشوار است؟!
دو روش اصلی در تحصیل رایگان
وقتی صحبت از ادامه تحصیل رایگان در کشورهای اروپایی و آمریکایی می شود، دو روش یا شیوه کلی را می شود مشاهده کرد. اما این دو شیوه چیست؟
الف: تحصیل در دانشگاه های رایگان
شیوه اول که معمولا در کشورهای اروپایی مشاهده می شود مراجعه به دانشگاه هایی است که تحصیل در آنها کاملا رایگان (و یا با شهریه ای بسیار کم) است. از مهم ترین کشورهایی که هنوز امکان تحصیل رایگان را برای دانشجویان بین الملل فراهم کرده آلمان است. نروژ هم هدف دیگر دانشجویان علاقه مند به تحصیل رایگان است. چون در این کشور نیز هنوز این امکان وجود دارد که بتوانید به صورت رایگان تحصیل کنید. کشورهایی مثل اتریش، فرانسه، پرتغال و اسپانیا هم با اینکه کاملا رایگان نیستند، اما شهریه های پایینی دارند که در اغلب موارد می شود با استفاده از یک اسکالرشیپ خارجی، این شهریه ها را نیز اصطلاحا waive یا حذف کرد.
تحصیل رایگان در این کشورهای اروپایی، یکی از امتیازات ویژه ای است که بسیاری از دانشجویان را علاقه مند به اپلای برای دانشگاه های این کشورها می کند. هرچند که هر ساله، روند تحصیل رایگان در دانشگاه های اروپایی کم رنگ تر می شود و کشورها با تصویب قوانین جدید و به اشکال مختلف سعی در دریافت مبالغی از دانشجویان می کنند، اما این مبالغ همچنان در مقابل هزینه های تحصیل در کشورهایی مثل سوئیس، کانادا، آمریکا و سوئد که سالانه از 10 هزار دلار (یا یورو) شروع شده و گاهی به 40 یا 50 هزار دلار می رسد اصلا به چشم نمی آید. مثلا در اتریش، دانشجویان دانشگاه های دولتی در مقاطع لیسانس و فوق لیسانس، رقمی زیر هزار یورو برای تحصیل سالانه شان پرداخت می کنند.
ب: دریافت بورسیه تحصیلی
اما اگر قرار باشد انتخاب های خودمان را فقط محدود به کشورهای دارای تحصیل رایگان کنیم، عملا تنها چند کشور اروپایی می توانند مقصد ما برای ادامه تحصیل باشند، و نکته جالب توجه این است که هیچ کدام از کشورهای دارای تحصیل رایگان، زبان آموزشی رسمی شان انگلیسی نیست (این کشورها به شدت دانشجویان را تشویق به یادگیری زبان رسمی خودشان، یعنی آلمانی، فرانسوی و یا نروژی می کنند، هرچند که تحصیل به زبان انگلیسی در مقاطع ارشد و دکتری این کشورها امکان پذیر است). اگر بخواهیم برای ادامه تحصیل به کشورهایی مثل ایالات متحده، کانادا، انگلستان، و یا استرالیا برویم چه باید بکنیم؟ به ویژه اینکه تحصیل در این کشورها به شدت گران است و نرخ شهریه دانشگاه های آمریکایی و کانادایی، معمولا از پایه 10 هزار دلار شروع می شود.
راه حل دوم، که برای ورود به کشورهای انگلیسی زبان بسیار مفید است استفاده از بورسیه های تحصیلی یا فاند است. دریافت بورسیه و کمک هزینه های تحصیلی یک راه حل بسیار ایده آل برای حل مشکل هزینه های تحصیل است. بورس تحصیلی در واقع یک کمک هزینه تحصیلی است که از سوی دانشگاه ها، موسسات خیریه، مراکز علمی و یا شرکت های خارج از دانشگاه به یک دانشجوی نخبه و مستعد داده می شود.استفاده از بورسیه و فاند به دانشجویان کمک می کند تا از امتیاز و شرایط تحصیل رایگان در کشور مد نظرشان استفاده کنند و در عین حال، در بعضی موارد (مثلا دریافت فاند کامل یا اصطلاحا full fund) حتی بابت هزینه های زندگی هم مبلغ جداگانه ای دریافت کنند. سالانه صدها میلیون دلار بورس برای متقاضیان ارشد و دکترا در صدها رشته در پنج قاره جهان ارائه می شود که همواره فرصت های تحصیلی رایگان یا ارزان قیمت را در اختیار متقاضیان واجد شرایط قرار می دهد.
نحوه دریافت فاند یا بورسیه تحصیلی
اما نحوه دریافت بورسیه های تحصیلی و کمک هزینه های دانشجویی و میزان فاند ارائه شده، کاملا وابسته است به کشور و دانشگاه و رشته تحصیلی ای که قصد اپلای دارید. اما از سوی دیگر، خود شما هم بر اساس اینکه چه رزومه تحصیلی دارید و کیفیت تحصیل تان در دانشگاه چطور بوده و توانایی تان در زبان انگلیسی تا چه اندازه است، در دریافت این فاند موثر هستید. بنابراین بهتر است بگوییم که شانس دریافت پذیرش تحصیلی شما بستگی به عوامل مختلفی دارد و تنها یک عامل تعیین کننده نیست. عوامل مختلفی همچون رزومه تحصیلی (CV)، نمره مدرک زبان انگلیسی، معدل آخرین مدرک تحصیلی، ریزنمرات و تعداد واحدهای گذرانده شده در مقاطع تحصیلی قبلی، پروپوزال یا طرح پژوهشی، ارتباط رشته کارشناسی و کارشناسی ارشدتان با رشته یا پوزیشن خاصی که می خواهید برایش اپلای کنید، تعداد مقالات پژوهشی چاپ شده، سوابق کاری مرتبط، توصیه نامه اساتید یا Recommendation Letter، انگیزه نامه یا SOP، میزان ظرفیت پذیرش دانشجو در آن رشته در آن دانشگاه یا کالج خاص، وضعیت و مقدار گرنت (Grant) استادی که قرار است سوپروایزر شما باشد، و همچنین آماده سازی تمامی مدارک موردنیاز درج شده در سایت دانشگاه مقصد (Minimum Requirements) در این پروسه تاثیرگذارند. البته باید تاکید کرد که اینها مجموعه کلی از عوامل تاثیرگذارند و هر دانشگاهی ممکن است بخشی از این مدارک و اطلاعات را نیاز داشته باشد نه همه آنها را. به همین خاطر، برای اینکه مطمئن شوید آیا برای دریافت یک بورس خاص صلاحیت دارید و چه مدارکی برای آن پوزیشن مورد نیاز است، بهترین کار مراجعه به وبسایت دانشگاه و کنترل موارد درخواستی در صفحه مربوط به آن بورس است.
امیدواریم بتوانید بهترین گزینه ها را برای اپلای و ادامه تحصیل در خارج از ایران انتخاب کنید. هر سوال یا مساله ای درباره هزینه های پذیرش تحصیلی داشتید می توانید از طریق فرم رایگان مشاوره و یا در بخش کامنت ها، در پایین همین نوشته، مطرح کنید تا در اولین زمان ممکن پاسخ بدهیم. موفق باشید.